Ontdek hoe Raymond Brulez Sheherazade schreef

Deel 3: het ontstaan van een verhaal.

Ideologie

De verhalen van Sheherazade nemen allerlei vormen van ideologie op de korrel.

In ‘De Opstand der voetnota’s’ wordt de ‘monarchie’ tegenover ‘anarchie’ geplaatst.

'De Opstand der voetnota's'

Dit verhaal gaat over een drukkerij waar een boek wordt gedrukt over ‘regeringsvormen door de eeuwen heen’.

Op een avond is de zetter aan pagina 1789 gekomen, niet toevallig hetzelfde getal als het jaartal van de Franse Revolutie.

Opstand!

Wanneer het werk van die dag erop zit en alle werknemers naar huis zijn, komen de voetnoten op deze pagina in opstand. Ze zijn het beu om altijd in een kleiner lettertype en onderaan de pagina te worden afgedrukt.

Opstand der voetnota's

De voetnoten dringen die nacht binnen in het grotere lettertype van de doorlopende tekst.

DE MONARCHIE -> anARCHIE

Wanneer de zetter de volgende morgen terugkomt, is ‘DE MONARCHIE’ veranderd in ‘anARCHIE’.

Alle letters van de tekst over ‘DE MONARCHIE’ staan nog op de pagina, maar volledig door elkaar gehaald.

Uiteindelijk besluit de drukker het zetsel weer om te smelten.

Het schrijfproces

Ook bij dit verhaal maakt Brulez eerst notities. Daarna werkt hij de tekst uit op kladpapier.

Tussen de inleiding en het slot vindt de revolutie op pagina 1789 plaats. Dit is een eerste handgeschreven versie.

Typoscripten

Brulez typt deze twee pagina’s vervolgens uit. Hij maakt allerlei berekeningen en probeert om alle letters van ‘DE MONARCHIE’ in de ‘anARCHIE’ te gebruiken.

Hij maakt lijstjes van de vetgedrukte hoofdletters van ‘DE MONARCHIE’ die zeker in de tekst van de ‘anARCHIE’ moeten zitten.

D,E,M,O,N

Brulez schrijft een aantal losse zinnen en gedachten uit. Hij maakt een schets van ‘voor’ en ‘na’ de opstand.

Vóór de opstand staan de letters D, E, M, O, N prominent in de titel van DE MONARCHIE. Na de opstand staan ze in de doorlopende tekst.

Tijdschriftpublicaties

In de eerste publicatie in het tijdschrift ‘Hooger Leven’ stonden die vijf hoofdletters inderdaad in de doorlopende tekst. Ook in het tijdschrift ‘De Groene Amsterdammer’ stonden de vijf hoofdletters.

De uitgave van 1946

Maar de editie van 1946 werd uitgegeven in een kleiner formaat. De uitgever heeft de tekst daarom met drie regels ingekort. Hierdoor is er één hoofdletter (de letter M) weggevallen.

de DEMON

Die weggevallen M heeft betekenis, zoals blijkt uit de schets van Brulez. Samen vormen de 5 letters het woord DEMON.

De verborgen boodschap van Brulez lijkt te zijn: om het even welke ideologie heeft iets ‘demonisch’. Of het nu DE MONARCHIE of ANARCHIE is, de ‘DEMON’ zit er altijd in.

intro